Đền Cô Chín Tây Thiên
Đền Cô Chín Tây Thiên mới được đầu tư xây dựng mới đây khi nhà nước có chủ trương nâng cấp khu này trở thành khu du lịch tâm linh Tây Thiên. Đền Cô Chín Tây Thiên được xây dựng bằng hương nhang của Đền Cô Chín Sòng Sơn và hương nhang bát hương ban Cô trong Đền Thượng trước đây.
Xem thêm: Cô chín và các hóa thân.
Đền Cô Chín Tây Thiên nằm trên lưng chừng ngọn núi cùng với Chùa Thượng; Đền Thương; đền Mẫu địa; đền Thần núi; Miếu Sơn thần.. tạo thành một quần thể tâm linh đặc sắc chìm mình trong ngút ngàn rừng già; một chốn bồng lai tiên cảnh sơn thủy hữu tình.
Cũng như đền Cậu; ngôi đền Cô trong hệ thống Mẫu Tây Thiên là sự tích hợp văn hoá “âm – dương” trong hệ thông Mẫu Thần gắn với tín ngưỡng dân gian phồn thực của sự sinh nở. Đó là sự kết hợp hài hoà trong tâm linh; với tư duy triết học sơ khai phối cảnh với môi trường sinh thái. Để rồi có tâm thức dân gian; Cô là con nhà Giời toạ lạc ở đây để cùng cứu dân; giúp nước.
Đền Cô Chín Tây Thiên bài trí gồm một Ban Công Đồng; hai bên Ban công Đồng là Ban Cô Bé và Ban Cậu Bé. Phía sau Ban Công Đồng là Ban Cô Chín Tây Thiên.
Cô Chín Tây Thiên cũng được coi là Cô Chín Thượng hay Cô Chín Thượng Ngàn và cũng là nơi thờ vọng của Cô Chín Sòng Sơn. Như vậy; Cô Chín Tây Thiên và Cô Chín Sòng Sơn chỉ là một.
LÊ HỒNG THÁI
Được đóng lại.