Cách chuẩn bị và cúng ngày mồng 1 tết sao cho đúng
Sáng mồng 1 tết nguyên đán là buổi sáng đầu tiên trong năm, vì thế việc sửa soạn mâm cúng trong ngày này vô cùng cần thiết và quan trọng. Ngày mồng 1 tết nói riêng và 3 ngày Tết (mùng 2 và mùng 3) nói chung việc làm lễ cúng tổ tiên được thực hiện về cơ bản là giống nhau.
Theo đó, trong sáng mồng 1 tết ngoài việc sửa soạn lại ban thờ (thay trầu cau, nước…) thì vẫn phải chuẩn bị lễ mặn để thắp hương. Lễ mặn thường là cúng bánh chưng, gà, giò, canh…Tuy nhiên, một điều cần lưu ý là gà cần phải mổ từ hôm trước, bởi ngày mồng 1 tết đầu năm kiêng không nên sát sinh.
Ban thờ là chốn tôn nghiêm nhất trong gia đình, vì thế không nên lấy các đồ dùng trong gia đình dùng để làm lễ. Ông Hùng khuyến cáo, đối với những đồ dùng để làm lễ trên ban thờ thì nên phải là đồ chỉ dành cho việc thờ cúng và không được sử dụng vào bất kỳ mục đích nào khác.
Không để chung đồ ăn mặn, đồ ăn ngọt trên ban thờ.
Ngoài ra, cần biết thêm, hiện nay rất nhiều gia đình mắc phải sai lầm khi làm lễ cúng trên ban thờ, đó là việc để chung đồ lễ trên ban thờ. Đây là điều không nên, khi làm lễ thắp hương có cả hoa quả và đồ mặn thì cần phải tách bạch. Hoa quả thì để ở ban trên, còn đồ cúng mặn thì nên kê thêm bàn để ở dưới sau đó thắp hương.
“Nhiều gia đình còn thờ phật, mà phật thì không được làm lễ đồ mặn, bởi vậy nếu để chung một ban như vậy sẽ không hợp lý, hơn nữa không ai mang nước mắm lên ban thờ thắp hương cả”.
Một vấn đề nữa cũng được chỉ rõ, đó là nhiều gia đình mới cưới, hoặc ra ở riêng nhưng vẫn có người hương khói (đại gia đình, nhà từ đường) thắp hương cho tổ tiên thì gia đình đó chỉ cần thắp hương mời thần linh.
“Đối với những gia đình chỉ có con một bề là gái, thì con gái hoàn toàn vẫn có thể thắp hương mời tổ tiên về ăn Tết bình thường, chứ không hề có sự phân biệt nào cả. Con trai hay con gái là như nhau và điều quan trọng nhất đó chính là sự thành tâm, thành kính của mỗi người”.
Cuối cùng, trong các ngày Tết mọi người không nên thắp hương nhiều, chỉ khi nào làm lễ trước bữa ăn thì nên thắp hương. Nhiều người quan niệm thắp hương liên tục trong 3 ngày lễ là không đúng, và mỗi lần thắp cũng chỉ thắp 1 nén ở mỗi bát hương là đủ.
Văn khấn tổ tiên ngày mồng Một Tết (Trích theo Văn khấn cổ truyền Việt Nam – NXB Văn hóa Thông tin)
Nam mô A Di Đà Phật (3 lần, 3 lạy)
Con lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương
Con kính lạy Đức Đương Lai Hạ Sanh Di Lặc Tôn Phật
Con kính lạy các cụ Tổ khảo, Tổ tỷ, bá thúc huynh đệ, đường thượng tiên linh, và các hương hồn nội tộc, ngoại tộc.
Hôm nay là ngày mồng 1 tháng Giêng năm ……, chúng con là:…… hiện cư ngụ tại số nhà ……, ấp/ khu phố ….., xã/phường …………, quận/huyện ………, tỉnh/thành …………
Nay theo tuế luật, âm dương vận hành tới tuần Nguyên đán, mồng một đầu xuân, mưa móc thấm nhuần, đón mừng năm mới.
Con cháu tưởng niệm ân đức tổ tiên như trời cao biển rộng, khôn đem tấc cỏ báo đáp ba xuân.
Do đó, chúng con cùng toàn thể con cháu trong nhà sửa sang lễ vật, oản quả hương hoa kính dâng trước án.
Kính mời các cụ Cao tằng Tổ khảo, Cao tằng Tổ tỷ, bá thúc đệ huynh, cô di tỷ muội, nam nữ tử tôn nội ngoại, cúi xin thương xót con cháu, linh thiêng giáng về linh sàng, phù hộ độ trì con cháu, năm mới an khang, mọi bề thuận lợi, sự nghiệp hanh thông, bốn mùa không hạn ách nào xâm hại, tám tiết có điềm lành tiếp ứng.
Tín chủ chúng con đồng tâm kính mời các vị vong linh, tiền chủ, hậu chủ ở trong đất này cùng về hâm hưởng, phù hộ cho chúng con được bách sự như ý, vạn sự cát tường.
Chúng con lễ bạc tâm thành, trước án kính lễ, cúi xin chứng giám phù hộ độ trì.
Nam mô A-di-đà Phật (3 lần, 3 lạy)
Văn khấn thần linh trong nhà (ngày mồng Một Tết)
Nam mô A Di Đà Phật (3 lần)
Con lạy chín phương trời, mười phương chư Phật, chư Phật mười phương
Con kính lạy Đức Đương Lai hạ sinh DI LẶC Tôn Phật.
Con kính lạy Phật trời, Hoàng Thiên Hậu Thổ.
Con kính lạy chư vị Tôn Thần.
Hôm nay là ngày mồng 1 tháng Giêng, nhằm ngày Tết Nguyên đán đầu xuân, giải trừ gió đông lạnh lẽo, hung nghiệt tiêu tan, đón mừng Nguyên Đán xuân thiên, mưa móc thấm nhuần, muôn vật tưng bừng đổi mới.
Nơi nơi lễ tiết, chốn chốn tường trình.
Tín chủ con là ………………………………………………………………………
Ngụ tại ………………………………………………………………………………
Nhân tiết minh niên sắm sửa hương hoa, cơm canh lễ vật bày ra trước án, dâng cúng Thiên Địa Tôn Thần.
Thiết nghĩ tôn thần hào khí sáng loà, ân đức rộng lớn. Ngôi cao vạn trượng uy nghi, vị chính mười phương biến hiện. Lòng thành vừa khởi, tôn đức cảm thông.
Cúi xin giáng lâm trước án, chứng giám lòng thành thụ hưởng lễ vật.
Nguyện cho chúng con mọi người hoan hỷ vinh xương, con cháu cát tường khang kiện.
Mong ơn Đương Cảnh Thành Hoàng, đội đức tôn thần bản xứ. Hộ trì tín chủ, gia lộc gia ân, xá quá trừ tai. Đầu năm chí giữa, nửa năm chí cuối, sự nghiệp hanh thông, sở cầu như ý.
Chúng con lòng thành kính lễ, cúi xin chư vi tôn thần chứng giam phù hộ độ trì.
Nam mô A-di-đà Phật (3 lần, 3 lạy)
Nguồn: Eva