Cô Bé Cây Xanh – Tuyên Quang

Đền Cây Xanh (hay còn gọi là Đền Cảnh Xanh) là đền thờ Thánh Mẫu Thượng Ngàn. Tại đền có phối thờ Cô bé Cây Xanh Tuyên Quang hay còn gọi là Cô Bé Cảnh Xanh Tuyên Quang. Cô bé Cây Xanh Tuyên Quang nơi đây là Cô bé Thượng Ngàn. Như vậy, Cô bé cây Xanh là cô bé hầu cận của Mẫu Thượng Ngàn.

Đền Cây Xanh nằm ở Phường Minh Xuân – Thành Phố Tuyên Quang. Đền Cây Xanh khởi nguyên là một ngôi điện thờ nhỏ được xây dựng vào khoảng nửa cuối thế kỷ XIX. Đền Cây Xanh được người xưa dựng nên để thờ phụng vị Thánh Mẫu Thượng ngàn (còn gọi là Lâm cung Thánh Mẫu). Ngoài ra, đền còn phối thờ Đức Thánh Trần Hưng Đạo.

Đền nằm trên một khu đất cao, dưới chân là ngọn đồi nhỏ. Cửa đền quay hướng Tây nơi có dòng sông Lô uốn khúc. Phía trước ngôi đền có một cây xanh cổ thụ. Bởi vậy, khi dựng đền, người dân nơi đây đã lấy tên của cây xanh cổ thụ đặt tên cho ngôi đền. Là Bà chúa Thượng Ngàn gắn với núi rừng và ngàn cây, nên người dân kiêng dùng từ “cây” (là tên húy của Ngài) và đọc chệch đi là từ Cảnh. Đền được trùng tu lớn vào năm 2011.

Thần tích về đền Cây Xanh

Theo truyền thuyết, thời Hùng Vương thứ 18, Tản Viên Sơn Thánh (con rể Hùng Vương) có một người con gái thông minh, xinh đẹp, văn võ toàn tài, là công chúa La Bình . Cô đi đến đâu, mưa tạnh, rét ngừng, muông thú ùa đến giao duyên làm bạn. Vua đã phong hiệu cho nàng là “Thượng ngàn công chúa cai quản các cõi rừng của Nam Giao”. Từ đó, Cô Bé trở thành bà chúa của rừng xanh.

Một hôm, Thượng Ngàn công chúa hạ giá se mây thăm thú đại ngàn. Từ trên trời cao, nàng nhìn xuống Lô giang, dòng sông khúc quanh khúc lượn, ghềnh đá chênh vênh, trăng gác đầu non hắt hiu ánh vàng trải xuống dòng sông mềm như dải lụa. Thấy phong cảnh hữu tình, nàng hạ giá nghỉ lại nơi đây. Đêm ấy, người dân trong làng đều mộng thấy có một thần nữ dung nhan ngời ngợi, đầu đội mũ xanh, thắt lưng xanh, khoác áo choàng xanh lộng lẫy giáng ngự bên hồ, muông thú khắp nơi kéo về mở hội xao động cả vùng sơn cước. Sáng ra, ai cũng kể lại giấc mộng đêm qua, rồi cùng nhau đến nơi xem xét. Lạ thay, nơi đây chỉ còn lại một cây xanh, thân rễ đan xen, cành lá rủ xuống giống như động tiên thiên hình vạn trạng. Thấy sự kỳ lạ, mọi người mang hương hoa đến vái lạy, rồi lập một am nhỏ tại gốc cây để tuần rằm nhang khói. Thời gian trôi đi, cây xanh đã phủ kín am thiêng, thấy không tiện cho việc thờ phụng lâu dài, người dân trong vùng đã dâng lễ xin Bà chúa Thượng ngàn cho lập đền thờ trong khu vực cây xanh như hiện nay…

[su_quote]

Ai đi lên mẫu Tuyên Quang
Nhớ đền cô bé Cảnh Xanh thì vào

[/su_quote]

Khách đến Tuyên Quang hành hương mà chưa ghé thăm đền Cảnh Xanh thì đó là chưa phải đến thăm xứ Tuyên. Ngoài giá trị lịch sử thì đền Cảnh Xanh rất linh thiêng và đặc biệt linh nghiệm trong việc cầu tài, cầu lộc. Câu nói “Phật thánh Cảnh Xanh uy linh cầu tất ứng” được mọi người không chỉ ở Tuyên Quang mà còn có những du khách ở nhiều vùng, miền khác biết đến.

Lê Hồng Thái